Upamiętnienie Konstytucji 3 Maja

Z perspektywy długiego czasu, jaki upłynął od tragicznego w skutkach dla Polski, schyłku XVIII wieku, można ocenić, że uchwalenie Konstytucji 3 Maja było w znacznej mierze aktem desperacji, ostatnim śmiałym politycznie czynem wykonanym przez elitę upadającego państwa. To jednakże nie czyni tego wydarzenia mniej chwalebnym, przeciwnie – uchwalenie żadnej innej polskiej ustawy zasadniczej nie jest otaczane tak wierną pamięcią. Już w czasie ogłoszenia tego ważnego dokumentu, został on przetłumaczony na najważniejsze języki europejskie, co dało możliwość rozsławienia odważnej myśli politycznej Polaków wobec światłych umysłów epoki. Pierwsza polska ustawa zasadnicza, uchwalona w krytycznym momencie dziejowym, akt w którym upatrywano drogę do swoistego wskrzeszenia upadłego wewnętrznie i zdominowanego przez sąsiadów kraju, zdobyła uznanie przede wszystkim tych, którym bliskie były hasła suwerenności i dążenia do budowania nowoczesnego państwa. Słowa poparcia płynęły więc z pogrążonej w Wielkiej Rewolucji Francji. Wielcy myśliciele tamtych czasów, jak filozof Edmund Burke, chwalili wizjonerski charakter dokumentu oraz zawarte w nim postanowienia, których celem było stworzenie państwa silnego, sprawiedliwego i mądrze rządzonego. Choć Konstytucja 3 Maja uległa zniesieniu już jesienią 1793 roku, po rzekomej wojnie domowej z jej magnackimi przeciwnikami, jej wartość jako ważnego historycznego kroku jest wciąż doceniana.

Święto Narodowe 3 Maja

Najlepszym wyrazem pamięci potomnych o uchwaleniu majowej Konstytucji, jest ustanowienie dnia 3 maja świętem narodowym, dniem wolnym od pracy i poświęconym na wspominanie tego ważnego wydarzenia. Warto zaznaczyć, że dzień ten zyskał sobie taki status już w dwa dni po uchwaleniu dokumentu. Niestety obchodzenie oficjalnych obchodów nie było możliwe, dopóki kraj znajdował się pod zaborami, także wówczas, gdy decyzją ponapoleońskiego kongresu wiedeńskiego powstało Królestwo Polskie, obdarzone dla niepoznaki autonomiczną konstytucją – czyniła ona bowiem władcą Polski rosyjskiego cara, a w tych okolicznościach niepodobieństwem było świętowanie dnia, w którym Polacy chcieli wyzwolić się spod cudzej zwierzchności. Święto zaczęło oficjalnie obowiązywać w wolnej Polsce, jaka odrodziła się po I wojnie światowej. Ponownie znieśli je okupanci hitlerowscy i sowieccy podczas II wojny. Komunistyczne władze powojennej Polski zastąpiły ten dzień Świętem Pracy, czyli uroczystym obchodzeniem 1 maja. 3 maja powrócił do kalendarza narodowych świąt w 1981 roku.