Ważne wydarzenie narodowe

Co roku w Polsce i na Litwie obchodzone jest Święto Narodowe Trzeciego Maja. Na Litwie obchodzone jest ono od roku 2007. W Polsce dzień ten został ustanowiony świętem w roku 1919, a po okresie PRL-u ponownie w 1990. Święto to dotyczy obu naszych narodów. Wieki temu Polska i Litwa były połączone Unią i tworzyły one Rzeczpospolitą Obojga Narodów. Rzeczpospolita sięgała wtedy od morza do morza. Nazwa tego święta wywodzi się od dnia 3 maja 1791 roku, kiedy to uchwalono Konstytucję.. Był to ważny akt podpisany w trudnych czasach.

W dniu 3 maja roku 1791 Sejm Czteroletni uchwalił konstytucję. Obowiązywała ona na terenie całej Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Na świecie była to druga konstytucja, a w Europie pierwsza. Pierwszą konstytucją była konstytucja amerykańska uchwalona w roku 1787.

A działo się to w czasach, kiedy Rzeczpospolita była protektoratem Imperium Rosyjskiego. Niestety, od wieków leżymy pomiędzy dwoma potęgami. Konstytucję Trzeciego Maja uchwalano w warunkach zagrożenia i rozbicia wewnętrznego. Szlachta była podzielona. Była część szlachciców patriotów, którym na sercu leżał los ojczyzny. Ale była też inna szlachta, nadużywająca prawa veta, dbająca o interesy własne lub pewnych grup. Była to szlachta posłuszna bardziej wpływowym, którzy dysponowali złotem. Nierzadko przekupna. A jak wszyscy pamiętamy władza królewska w Polsce nie była tak silna, jak w innych krajach. Szlachta odgrywała dużą rolę, widoczne to było podczas obrad sejmowych. Część szlachty była opłacana przez sąsiadujące z Rzeczpospolitą, nieżyczliwe jej mocarstwa. W interesie tych mocarstw była słaba Rzeczpospolita.

Konstytucję uchwalił Sejm Czteroletni, zwany również Wielkim. I nie ma się czemu dziwić – obradował on aż tyle czasu. Udało się jednak uchwalić szereg ważnych uchwał regulujących ustrój rzeczpospolitej oraz relacje wewnętrzne. Konstytucja ta składała się z 11 artykułów. To ona wprowadzała trójpodział władzy. Od tej pory władza dzieliła się na władzę ustawodawczej, którą stanowił dwuizbowy parlament, sądowniczą oraz wykonawczą. A władzę wykonawczą reprezentował król. Konstytucja ograniczała szlachecką samowolę i nadużycia. Szlachta nieposiadająca dóbr ziemskich pozbawiona była praw politycznych. Również immunitety, chętnie rozdawane wcześniej, były ograniczane. Wiele praw i przywilejów otrzymało za to mieszczaństwo. Przedstawiciele tej warstwy społecznej zyskali prawo do bezpieczeństwa osobistego, prawo do posiadania majątków ziemskich, prawo do pracy w administracji publicznej, uzyskiwania stopni oficerskich, a nawet prawo do nabywania szlachectwa.

Jak można się domyśleć Konstytucja ta nie podobała się przeciwnikom silnej Rzeczpospolitej. W roku 1792 doszło do wojny polsko-rosyjskiej, którą tę wojnę Polska przegrała. W wyniku tego oraz części magnaterii, która zawiązała konfederację targowicką Konstytucja została obalona.

Święto Narodowe Trzeciego Maja to pamięć o tych trudnych dla Rzeczpospolitej czasach. Jest to ważny moment w historii naszego państwa. I powinniśmy być świadomi tych zdarzeń. Powinniśmy również pamiętać o tym, aby w trudnych czasach się jednoczyć, a nie dzielić. Po to, aby historia się nie powtórzyła.