Litwa

Bardzo wielu z nas zapomina, iż Konstytucja 3 Maja odnosiła się również do Księstwa Litewskiego. Litwa wraz z Polską stanowiła w wieku XVII Rzeczpospolitą Obojga Narodów. Nasi rodacy świętują jej powstanie już od roku 1792, Litwa, co wynika z dokumentacji historycznej, również obchodziła pierwszą rocznicę uchwalenia konstytucji. W późniejszych czasach, szczególnie w wieku XIX o święcie tym zapomina się. Dlaczego? To proste, na mocy aktu z roku 1791 Litwa przestała być państwem z odrębną władzą sądowniczą, wykonawczą. Utworzone zostało państwo unitarne. Dlaczego jednak posłowie litewscy przystali na takie rozwiązanie? Sprawa jest prosta, chodziło w końcu o dobro całego państwa. Niebezpieczeństwo ze strony rosyjskiej, osłabienie władzy Poniatowskiego i niezbyt liczna armia przyczyniły się do uznania Konstytucji 3 Maja za po prostu mniejsze zło. Dopiero w latach 90. XX wieku zmieniło się nastawienie parlamentu litewskiego do tego aktu i zaczęto obchodzić rocznice ustanowienia konstytucji. Niemałą rolę w szerzeniu niechęci do tej ustawy odniósł ZSRR, który to narzucał myślenie, iż Polacy zniewolili Litwę.